Παρασκευή 31 Ιουλίου 2020

                              ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ

           Το <<όμικρον>> που γίνεται <<ωμέγα>>
Στα αρχαία ελληνικά, σύνθετα ονόματα που το α΄ συνθετικό τους έληγε σε φωνήεν και το β΄ συνθετικό τους άρχιζε από φωνήεν εμφάνιζαν το φαινόμενο της «εκτάσεως εν συνθέσει» (π.χ. επί + όνυμα, που είναι αιολικός τύπος του «όνομα» -> επώνυμος). Για την ακρίβεια, είχαμε σίγηση του ληκτικού φωνήεντος του α΄ συνθετικού και έκταση του αρκτικού φωνήεντος του β΄ συνθετικού, δηλαδή το βραχύ σύμφωνο γινόταν μακρό. Έτσι, από το «άγω» έχουμε τους διάφορους «αρχηγούς» και «στρατηγούς». Αργότερα η έκταση αυτή επεκτάθηκε αναλογικά και σε άλλα σύνθετα των οποίων το α΄ συνθετικό δεν έληγε σε φωνήεν, π.χ. συνώνυμο.
Ας μην ξεχνάμε ότι το φαινόμενο είναι των αρχαίων προγόνων μας• δεν έχουμε σήμερα έκταση στη σύνθεση, αλλά, αν φτιάξουμε τώρα ένα σύνθετο σε –ωνύμιο, δεν θα το γράψουμε –ονύμιο. (Άλλωστε, δεν υπάρχει «όνυμα» στα νέα ελληνικά.)
όνυμα (αιολικός τύπος του «όνομα») -> ακρώνυμο, αντώνυμο, ανώνυμος, διώνυμο, δυσώνυμος, επώνυμος, ετερώνυμο, ευώνυμος, ιδιώνυμο, Ιερώνυμος, κρυπτώνυμο, ομώνυμο, παρώνυμο, πατρώνυμο, περιώνυμος, ποικιλώνυμος, πολυώνυμο, συνώνυμο, υπερώνυμο, υπώνυμο, φερώνυμος, χριστεπώνυμος, ψευδώνυμο κ.ά.
αντωνυμία, ανωνυμία, επωνυμία, μετωνυμία, προσωνυμία, συνωνυμία, τοπωνυμία κ.ά.
(Αλλά από το «όνομα» και την «ονομασία»: συνονόματος, παρονομαστής κ.λπ.)
Πχ: όροφος -> διώροφος, ημιώροφος, μεσώροφος, μονώροφος, πενταώροφος, πολυώροφος, τετραώροφος, τριώροφος.

Δείτε αναλυτικά παραδείγματα στον παρακάτω σύνδεσμο:
https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=4739.0